Etapy rozwoju mowy dziecka – co rodzic wiedzieć powinien?

Najnowsze wyniki badań udowadniają, że rozwój mowy nie rozpoczyna się dopiero od pierwszych wypowiedzianych słów dziecka. Dzieci uczą się języka ojczystego już w brzuchu mamy. Noworodek już potrafi rozpoznać melodię, intonację, uspokaja się na dźwięki znanych wcześniej w brzuchu  brzmień i są na nie wyczulone.  Na rozwój mowy dziecka i szybkość nabywania jej wpływa wiele czynników i każde dziecko uczy się języka na swój własny sposób. Jednak dla określenia prawidłowości w tym obszarze możemy wyróżnić pewne uniwersalne etapy, w których spodziewamy się już pewnych umiejętności i w oparciu o nie potrafimy orientacyjnie zaobserwować prawidłowości bądź opóźnienia w zakresie rozwoju mowy dzieci.

Najogólniej rozwój mowy możemy podzielić na cztery etapy:

• Okres melodii (0-1 rok życia)

• Okres wyrazu (1-2 r. ż.)

• Okres zdania (2-3 r. ż.)

• Okres swoistej mowy dziecięcej (3-7 r. ż.)

Poniżej przedstawiono etapy artykulacji danych głosek.

Wiek dziecka	Artykulacja głosek
Pierwsze miesiące życia	Głużenie – pojawiają się przypadkowe dźwięki
Ok. 6 miesiąca życia	Gaworzenie – powtarzanie usłyszanych dźwięków
Okres 1- 2 roku życia	Pojawiają się pierwsze wyrazy: mama, tata, baba, itp. Wymawia samogłoski: a, o, u , i, y, e, Wymawia spółgłoski: p, pi, b, bi,  m, mi, t, d, n,
2-3 rok życia	Pojawiają się proste zdania, Dziecko wymawia samogłoski: ą, ę, Dziecko wymawia spółgłoski: w, f, wi, fi, ś, ź, ć, dź, ń, l, li, k, g, ch, ki, gi, chi, j, ł,
4 rok życia	Pojawiają się głoski s, z, c, dz,  głoska r jest zastępowana głoską l lub j
5 rok życia	Pojawiają się głoski: sz, ż, cz, dż może już pojawiać się głoska r
6 rok życia	Utrwalanie głosek sz, ż, cz, dż oraz głoska r
7 rok życia	Zakończony rozwój mowy

Mowa jest naprawdę bardzo skomplikowaną umiejętnością, która wymaga skoordynowania wielu układów i sprawnych narządów artykulacyjnych. Już w brzuchu matki dziecko ćwiczy je m.in. poprzez ssanie kciuka, połykanie wód płodowych a następnie doskonali od momentu narodzin. Duże znaczenie dla prawidłowego rozwoju mowy ma przede wszystkim technika ssania (piersi lub butelki), następnie nauka gryzienia, żucia, połykania, prawidłowe oddychanie oraz pozycja spoczynkowa języka (na górze jamy ustnej). Wszystkie te wymienione elementy mają duże znaczenie.

 

 Logopeda: Joanna Krukar